روش مطالعه جغرافیا
روش مطالعه جغرافیا رایج :
سالها سیستم آموزش و پرورش بر این خطا بود که جغرافیاا درسی حفظی است و باید تلاش کرد خط به خط آن را حفظ کرد. ولی تفاوتی که در کتاب‌های این نظام با نظام قبلی قابل توجه است، شیوه کاربردی‌تر کردن این درس به جای حفظی بودن آن است، حفظ کردن درس، نتیجه‌ای پایدار برای هیچ دانش آموزی ندارد، با حفظ کردن دروس، حجمی از اطلاعات را وارد مغز خود می‌کنید که بعد از مدتی به دلیل بدون کاربرد بودن از خاطره شما می رود.
ابزارهای مطالعه
جغرافیا برعکس تصور اکثر دانش آموزان، درسی حفظی نیست و برعکس با استفاده از ابزارهای مناسب آن می توان در جهت کاربردی کردن آن قدم برداشت. این ابزارها کدام است؟
استفاده از نقشه
قطعا نقشه از جمله ابزار مورد نیاز و کاربری در مطالعه جغرافیاا است، در جغرافیاا ما قطعا بدون استفاده از نقشه مجبور به حفظ مطالب هستیم، پس همیشه قبل از مطالعه درس جغرافیاا نقشه از یادتان نرود.
تصویر
تصویر شاید به نظر ابزار بی‌ربطی به جغرافیاا باشد ولی خطا در همین است، تصویر باعث تثبیت آنچه خوانده‌اید می شود، مثلا وقتی گِل فشان را می خوانید اگر تصویری از آن ببینید به طور قطع در ذهن شما جای گسترده‌تری اشغال می کنند، توجه کنید استفاده از تصویر به معنای نگاه سطحی و زودگذر تنها به یک تصویر کتاب درسی نیست.
شما قطعا دسترسی به اینترنت دارید، سعی کنید از هر پدیده جغرافیاایی چندین تصویر را جستجو کنید، قطعا در کتاب های مشاوران آموزش اگر بیم آشفتگی ذهن شما نبود ما هم از تصاویر متعدد غیر درسی استفاده می کردیم.
جداول مقایسه‌ای
جداول مقایسه‌ای باعث جهت دادن به ذهن شما می‌شود، ذهن شما نیاز دارد برای فهم بهتر مطالب به مقایسه مطالب بپردازد و دسته بندی‌های مناسبی از مطالب را در خود جای دهد، در این کتاب به کرات از این جداول و دسته بندی ها استفاده شده است.
تحلیل ذهنی
گاهی نیاز نیست شما تلاش کنید مطلبی را کامل حفظ کنید، مثلا در زمینه تاثیر ناهمواری‌ها بر آب و هوا به راحتی می توانید در ذهن خود به تحلیل بپردازید، هر چه ارتفاع بیشتر باشد درجه حرارت کمتر است و در این صورت آب و هوای متفاوتی با مناطق پست‌تر دارد. این را در باب جغرافیاای انسانی شاید راحت‌تر بتوانید امتحان کنید، مثلا در مناطق معدنی، صنعت معدن به طور قطع دارای اهمیت است و در مناطق بندری، تجارت.
چطوری جغرافیا بخونید؟
دانش‌آموزای خوب و گُل خودم حالا رسیدیم به این‌جا که از زبان مؤلف و معلم تاریخ و جغرافیا چطوری جغرافیا رو بخونین.
به پیشنهاد خانم ریحانه لطفی چند اصل مهم مطالعۀ جغرافیاا:
تفکیک مطالب:
جغرافیا نیاز داره شما اول از همه بتونید تفکیک خوبی بین مطالب برقرار کنید پس نیاز به دسته‌بندی دارید، دسته‌بندی هم یعنی بتونید ارتباط مطالب رو درک کنید. برای این کار باید ابتدا یه درس رو بخونید و بعد دسته‌بندی کنید، مطالب مهم رو مشخص کنید و ارتباط بین اونها رو دربیارید. قطعا این کار را توی زمان کافیش یاد می‌گیرین.
مقایسه‌ای خوندن:
یکی دیگه از راه‌هایی که می‌تونید جغرافیا بخونید مقایسه‌ای خوندنه، شما چند مفهومی که به هم ارتباط دارند رو کنار هم می‌ذارید و با هم مقایسه می‌کنید بهترین روش این‌کار جدول‌بندیه. یعنی مثلا قابلیت‌های یک منطقه رو در کنار محدودیت‌های اون توی جدول بذارید. یا ویژگی‌های مناطق مرکز، پیرامون و نیمه‌پیرامونی رو کنار هم بذارید.
کلمات کلیدی:
در مرحلۀ آخر هم باید بتونید کلمات کلیدی رو یاد بگیرید. قرار نیست کلمات کلیدی رو تقلب‌گونه برای خودتون بنویسید. چون این‌طوری به سمتی حرکت می‌کنین که دیگه از مُد افتاده؛ منظورم حفظی خوندنه!
باید بتونید توی متن از روی اون کلیدواژه‌ها مطالب رو درک کنید. پس باید خلاصه درس داشته باشید نه کلیدواژۀ خلاصه درسی که کلمات کلیدی رو با رنگ دیگه بنویسید. سعی کنید ارتباط مفهومی کلیدواژه‌ها رو توی متن ببینین و پیداشون کنین.
این دقیقا همون کاریه که ما توی کتاب جغرافیا جامع مشاوران آموزش براتون انجام می‌دیم و همۀ تلاشمون اینه که فقط خلاصه درس یا رونشوت از متن کتاب بهتون ندیم. ازتون می‌خوام شما هم موقع خوندن جغرافیا به این چیزا دقت کنین.
